سایپا پس از سال‌ها تولید خودروهای اقتصادی، کوچک و ارزان‌قیمت، تصمیم گرفت تا در بخش خودروهای میان‌رده نیز حضور داشته باشد. محصول شاخص سایپا در این بخش، سدان سایپا شاهین است که خودرویی در کلاس سدان‌های جمع‌وجور به حساب می‌آید. این خودرو رقیب اصلی تارا ایران‌خودرو در بازار ایران است.
تولید سایپا شاهین از سال 1399 آغاز شده است و تا به امروز ادامه دارد. البته پروژه تولید شاهین عمر طولانی‌تری از تارا ایران‌خودرو دارد که دلایل مختلف، وقفه‌های متعددی در جریان توسعه این خودرو رخ داد. در ابتدا سایپا تصمیم داشت تا این خودرو را با موتور 1.65 لیتری برلیانس به بازار بفرستد اما خروج خودروسازان خارجی از ایران، شرایط را برای توسعه شاهین دشوار کرد. در نهایت نیز این خودرو با پیشرانه M15 توربوشارژر که همان نسخه قوی‌تر موتور تیبا و ساینا است، به بازار عرضه شد.
با این حال سایپا قصد ندارد تا شاهین را از چرخه تولید و عرضه حذف کند. سایپا طی دو سال اخیر مشغول توسعه تیپ‌های مختلف از شاهین بوده است و تصمیم دارد تا نسخه‌های بیشتری از این خودرو را به بازار بفرستد. از این رو در مطلب امروز از دیجی ماشین، به بررسی تیپ‌های سایپا شاهین پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید تا نمونه‌های مختلف این خودرو را بررسی کنیم.
شاهین G
سایپا شاهین G مشهورترین تیپ این خودرو در بازار ایران به حساب می‌آید. شاهین G در واقع نسخه دنده‌ای و فول آپشن این خودرو قلمداد می‌شود. تولید شاهین G از سال 1400 آغاز شده است و همچنان این خودرو روی خط تولید قرار دارد. همان‌گونه که در قسمت قبل اشاره کردیم، نسخه توربوشارژر پیشرانه M15 وظیفه تامین قوای این خودرو را برعهده دارد. این پیشرانه حداکثر 110 اسب‌بخار قدرت و 178 نیوتن‌متر گشتاور آزاد می‌کند. سیستم انتقال قدرت شاهین G نیز از جعبه دنده پنج سرعته دستی بهره می‌برد که قدرت و گشتاور را به محور جلو منتقل می‌کند.
با وجود آن‌که شاهین G نسخه آپشنال دنده‌ای این خودرو به شمار می‌آید اما برخی امکانات آن در مقایسه با رقیبش یعنی تارا کمتر هستند. به عنوان مثال این خودرو فاقد کروز کنترل و سیستم کنترل پایداری است. البته از سال 1402 و پس از اجرای قوانین جدید سازمان استاندارد، سیستم کنترل پایداری به شاهین G افزوده شد. در سوی دیگر، شاهین G به همراه رینگ آلیاژی در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد، در حالی که تارا دنده‌ای به همراه رینگ‌های فولادی و قالپاق پلاستیکی به بازار عرضه شده است. سایر امکانات شاهین G نیز شامل موارد زیر هستند:
سانروف، فرمان کمکی برقی، سیستم تهویه اتوماتیک، سیستم صوتی به همراه نمایشگر و دکمه‌های کنترلی روی فرمان، سنسور نور و باران، سنسور پارک و دوربین عقب، سنسور فشار باد تایرها، سیستم ورود و استارت بدون کلید، تریم چرمی کابین، زیر آرنجی جلو، تعویض دنده GSI، آینه های تاشو برقی و دو کیسه هوا.
شاهین GL
مشکلات مختلف در زنجیره تامین سایپا باعث شدند تا این شرکت تصمیم بگیرد نسخه ارزان شده از شاهین را در سال 1402 روانه بازار کند. این خودرو به عنوان نمونه ساده‌تر شاهین G به بازار عرضه شد که اکنون این خودرو را با نام شاهین GL می‌شناسیم.
در بخش مشخصات فنی، تفاوتی میان شاهین G و شاهین GL وجود ندارد. اما در بخش تجهیزات سانروف از شاهین GL حذف شده است. به جز این آپشن حذف شده، هیچ‌گونه تفاوت دیگری میان شاهین G و شاهین GL مشاهده نمی‌شود. البته این خودرو با قیمتی ارزان‌تر از شاهین G به بازار عرضه شد. شاهین GL بین اهالی بازار به شاهین سقف فلزی شهرت دارد.
سایپا پس از عرضه شاهین GL، تصمیم گرفت تا این خودرو را در خط تولید خود نگه دارد. در حال حاضر شاهین GL یک رقیب جدی و البته ارزان‌تر برای سورن پلاس XU7P ایران خودرو محسوب می‌شود. همچنین به نظر می‌رسد روند تولید شاهین G طی مدت اخیر دچار مشکل شده است و اکثر نسخه‌های تحویلی در پایان سال 1402 از نوع شاهین GL بوده‌اند.
شاهین S
شاهین S نسخه کم‌آپشن و دنده‌ای این خانواده به شمار می‌رود که در تعداد بسیار محدود وارد بازار شد. این خودرو بسیاری از آپشن‌های نسخه G را ندارد، به عنوان مثال سیستم صوتی این خودرو فاقد نمایشگر است. سایپا به دلایلی تصمیم گرفت تا شاهین S را به بازار عرضه نکند. در واقع نسخه‌های این خودرو به عنوان خودروهای سازمانی سایپا در حال فعالیت هستند. شاهین S از نظر مشخصات فنی با شاهین G کاملا مشابه است و تنها تفاوت آن‌ها را باید در بخش امکانات جستجو کرد.
شاهین اتوماتیک
سایپا دو سال پس از عرضه تیپ دنده‌ای شاهین، نسخه اتوماتیک این خودرو را در سال 1402 به بازار فرستاد. شاهین اتوماتیک از پیشرانه M15 توربوشارژر مشترک با شاهین دنده‌ای استفاده می‌کند. با این حال بخش تجهیزات رفاهی و همچنین طراحی ظاهری، تفاوت‌های بسیاری بین این دو خودرو قابل مشاهده است.
شاهین اتوماتیک در کنار موتور M15، از گیربکس اتوماتیک CVT ساخت شرکت پانچ بهره می‌برد. این گیربکس به صورت مصنوعی شش دنده را برای راننده شبیه‌سازی خواهد کرد. همچنین حالات رانندگی اسپرت و برف نیز برای این خودرو نظر گرفته شده‌اند. تریم داخلی این خودرو در مقایسه با شاهین دنده‌ای متفاوت است و همچنین مواد باکیفیت‌تری برای ساخت کابین این خودرو مورد استفاده قرار گرفته‌اند. جلوپنجره این خودرو نیز از تزیینات کرومی بهره می‌برند که در مدل دنده‌ای وجود ندارند.
شاهین اتوماتیک خودرویی گران‌تر از شاهین دنده‌ای است، بنابراین مشتری توقع دارد تا امکانات بیشتری را در این خودرو مشاهده کند. تجهیزات شاهین اتوماتیک عبارتند از: سانروف، فرمان برقی، سیستم صوتی به همراه نمایشگر لمسی، سیستم ورود و استارت بدون کلید، آینه‌های جانبی تاشو برقی، کروز کنترل، محدود کننده سرعت، تریم چرمی کابین، سامانه پایش فشار باد تایرها، سنسور پارک و دوربین عقب.
شاهین پلاس
شاهین پلاس جدیدترین پروژه سایپا در خانواده شاهین به شمار می‌آید که هنوز وارد بازار نشده است. این خودرو مجهزترین و البته گران‌ترین تیپ شاهین نیز خواهد بود. سایپا پیش از این وعده عرضه زودهنگام شاهین پلاس را به بازار داده بود اما به نظر می‌رسد که عرضه این خودرو به سال 1403 موکول شده است.
شاهین پلاس از نظر ظاهری شبیه به دیگر تیپ‌های این خودرو است اما بخش فنی آن به طور کلی با دیگر مدل‌های شاهین متفاوت است. زیر کاپوت شاهین پلاس پیشرانه 1.6 لیتری ME16 قرار دارد که نسخه ایرانیزه موتور EC5 پژوسیتروئن است. گیربکس شش سرعته از برند DAE همانند تارا اتوماتیک نیز وظیفه انتقال قدرت را در این خودرو برعهده دارد. بنابراین مشکلات پیشرانه M15 توربوشارژر به طور کامل در این خودرو برطرف شده‌اند.
علاوه بر تغییر مشخصات فنی، آپشن‌های بیشتری را نیز در شاهین پلاس خواهید دید. صندلی‌های برقی جلو، گرمکن صندلی‌های جلو، سیستم کمک به حرکت در سربالایی، چهار کیسه هوا، شیشه‌های دودی عقب و رینگ‌های آلیاژی 16 اینچی بخشی از تجهیزات احتمالی شاهین پلاس هستند. البته تا لحظه عرضه این خودرو به بازار، لیست امکانات و تجهیزات این خودرو به طور کامل مشخص نیستند.
جدول مشخصات فنی تیپ‌های مختلف سایپا شاهین:
| شاهین G | شاهین GL | شاهین S | شاهین اتوماتیک | شاهین پلاس | |
| نوع موتور | M15TC | M15TC | M15TC | M15TC | ME16 |
| حجم پیشرانه | 1.5 لیتر | 1.5 لیتر | 1.5 لیتر | 1.5 لیتر | 1.6 لیتر |
| تنفس پیشرانه | مصنوعی | مصنوعی | مصنوعی | مصنوعی | طبیعی |
| حداکثر قدرت | ۱۱۰ اسب‌بخار | ۱۱۰ اسب‌بخار | ۱۱۰ اسب‌بخار | ۱۱۰ اسب‌بخار | 115 اسب‌بخار |
| حداکثر گشتاور | ۱۷۸ نیوتن‌متر | ۱۷۸ نیوتن‌متر | ۱۷۸ نیوتن‌متر | ۱۷۸ نیوتن‌متر | 150 نیوتن‌متر |
| جعبه دنده | ۵ سرعته دستی | ۵ سرعته دستی | ۵ سرعته دستی | اتوماتیک CVT | ۶ سرعته اتوماتیک |
| سیستم فرمان | برقی | برقی | برقی | برقی | برقی |
| ترمزها | دیسکی جلو و عقب | دیسکی جلو و عقب | دیسکی جلو و عقب | دیسکی جلو و عقب | دیسکی جلو و عقب |
| رینگ | ۱۵ اینچی آلومینیومی | ۱۵ اینچی آلومینیومی | ۱۵ اینچی فولادی | ۱۵ اینچی آلومینیومی | 16 اینچی آلومینیومی |
| سانروف | دارد | ندارد | ندارد | دارد | دارد |
| سنسور پایش باد تایرها | دارد | دارد | دارد | دارد | دارد |
| نمایشگر لمسی | دارد | دارد | ندارد | دارد | دارد |
| دوربین عقب | دارد | دارد | ندارد | دارد | دارد |
| تعداد کیسه هوا | 2 | 2 | 2 | 2 | 4 |
| تنظیم صندلی‌های جلو | دستی | دستی | دستی | دستی | برقی |
| گرمکن صندلی‌های جلو | ندارد | ندارد | ندارد | ندارد | دارد |
| کروز کنترل و محدودکننده سرعت | ندارد | ندارد | ندارد | دارد | دارد |
| سیستم تهویه اتوماتیک | ندارد | دارد | دارد | دارد | دارد |
| نشانگر تعویض دنده GSI | دارد | دارد | دارد | دارد | دارد |
جمع‌بندی
سایپا با عرضه مدل شاهین، موفق شد تا رویه خود را اندکی تغییر دهد. در واقع این خودروساز سعی کرد تا تنها به عرضه خودروهای اقتصادی کفایت نکند و محصولات میان‌رده را نیز به بازار عرضه کند. البته میزان استقبال از شاهین در مقایسه با محصولات ایران‌خودرو کمتر بوده است. دلایل مختلفی برای این استقبال اندک وجود ندارد اما مهم‌ترین دلیل آن، عدم اعتماد مشتریان ایرانی به محصول میان‌رده سایپا است.
در واقع مصرف‌کنندگان ایرانی تصور می‌کنند سایپا به دلیل دوره طولانی مونتاژ خودروهای اقتصادی، از توانایی لازم برای ساخت یک خودرو میان‌رده برخوردار نیست. نخستین نمونه‌های تولیدی سایپا شاهین نیز از مشکلات مونتاژی و کیفی بسیاری رنج می‌بردند که همین مساله باعث شد تا شهرت این خودرو در بازار ایران لکه‌دار شود.
سایپا دو سال پس از عرضه اولیه شاهین، به تدریج مشکلات این خودرو را برطرف کرده است. همچنین بزرگترین نقطه ضعف این خودرو یعنی پیشرانه M15 توربوشارژر با عرضه مدل شاهین پلاس برطرف خواهد شد. با این حال نباید انتظار داشت که نخستین تجربه سایپا در بخش سدان‌ها پس از زانتیا و ریو، به سرعت نزد اهالی بازار محبوب و پرفروش واقع شود.
